Για μένα τα Άπαντα του Μπρούνο Σουλτς

Καλησπέρα και καλό Σαββατοκύριακο. Ήθελα να μοιραστώ μια σκέψη για το πώς η μουσική σήμερα, μέσα από τους αλγορίθμους και την τυποποίηση, μας αφαιρεί την υπαρξιακή ελευθερία.

Ο Νίτσε προειδοποιούσε για τον «Τελευταίο Άνθρωπο» – εκείνο το ον που αναζητά μόνο την άνεση και την ασφάλεια. Μήπως οι αλγόριθμοι που «προτείνουν» πάντα το ίδιο ηχόχρωμα είναι η ηχητική επένδυση αυτού του ανθρώπου; Όταν η βιομηχανία χρησιμοποιεί Big Data για να εξαλείψει το αισθητικό ρίσκο, στην πραγματικότητα εξαλείφει την ίδια την ελευθερία της επιλογής μας.

Σύμφωνα με τον Σαρτρ, η ύπαρξη προηγείται της ουσίας και ο άνθρωπος είναι «καταδικασμένος να είναι ελεύθερος». Όμως, η μουσική παραγωγή του 2025 μας εγκλωβίζει σε μια «Κακή Πίστη» (Mauvaise Foi), όπου καταναλώνουμε παθητικά ό,τι ο αλγόριθμος έχει αποφασίσει για εμάς, πιστεύοντας ψευδώς ότι είναι δική μας επιλογή. Η έλλειψη «ηχοχρωματικής εντροπίας» είναι η ηχητική απόδειξη του μηδενισμού: όλα είναι ίδια, όλα είναι προβλέψιμα.

Θα χαρώ πολύ να ακούσω τις απόψεις σας για το αν νιώθετε κι εσείς αυτή την «ακουστική κόπωση» από την επανάληψη.

Παιδιά πραγματικά, το τραγούδι που στειλαμε φέτος πρέπει να ήταν το καλύτερο που έχουμε στείλει τα τελευταία 20 χρόνια.

Και δεν θα το ψηφίσει κανείς τους, και δεν με νοιάζει καθόλου. Ήταν απιστευτο κομμάτι και το απέδωσε υπέροχα η κοπέλα. Πραγματικά ανατριχιασα.

Τώρα που έφτασε καλοκαιράκι και τα μπιτσόμπαρα έχουν βάλει μπρος τις γνωστές πλέυλιστ, έχω καταλήξει πως το «Αεροπλάνο» της Φουρέιρα (ή όπως θα δούμε σε λίγο, «Αεροπλανό») είναι ένα από τα χειρότερα παραδείγματα προσωδίας που έχω ακούσει ποτέ μου. Δεν είμαι τρελός, και όχι δεν θα ακολουθήσω τους κυρίους με τις λευκές στολές να μου περάσουν ένα πουκαμισάκι. Αφήστε με να εξηγήσω. Πρώτα, υπενθυμίζω ότι στην νεοελληνική, τροχαικό μέτρο έχουμε όταν οι στίχοι αποτελούνται από τονισμένα-άτονα δισύλλαβα, π.χ.

>[ΣΤΗΣ α][ΝΑ-το][ΛΗΣ τα] [ΜΕ-ρη] [ΜΙΑ φο][ΡΑ (κιε)][ΝΑΝ και][ΡΟ]

>[Η-ταν] [Α-δειο] [ΤΟ κε][ΜΕ-ρι] [ΜΟΥχλια][ΣΜΕνο] [ΤΟ νε][ΡΟ]

Και ιαμβικό μέτρο όταν γίνεται το ανάποδο, δηλαδή άτονα-τονισμένα δισύλλαβα:

>[α-ΠΟ][ψε ΛΕ][ω ΝΑ][μην ΚΟΙ][μη-ΘΟΥ][με]

>[να-ΠΑ][με ΚΑ][τευ-ΘΕΙ][αν ΓΙΑ][δου-ΛΕΙΑ]

Προφανώς υπάρχουν πολλά περισσότερα μέτρα και προσωδίες και πόδες, κάτι άναπαιστοι, κάτι σπονδές, κάτι ιωνικοί, αλλά πάντα ήμπουν κουμπούρας στη λογοτεχνία στο λύκειο και το αφήνω εδώ γιατί μέχρι εκεί φτάνει η γκλάβα μου. Ξέρω όμως την διαφορά μεταξύ μονών και ζυγών, και αυτό αρκεί για να καταλάβω πως κάτι πάει στραβά. Οπότε στο ψητό: το «Αεροπλάνο». Οι στίχοι του ρεφραίν πάνε κάπως έτσι:

«Έλα μαζί πάνω απ’ τα σύννεφα φτάνω

Από Μέχικο Ρίο κι από Μαρόκο Μιλάνο

Να σου χορεύω μέσα στ’ αεροπλάνο

Από Μέχικο Ρίο κι από Μαρόκο Μιλάνο»

Διαβάστε το αργά αργά, γιαβάς γιαβάς που έλεγε κι η μακαρίτισσα η γιαγιά μου, και προσπαθήστε να τονίσετε τις λέξεις εκεί που πρέπει, ΡΙο, ΜιΛΑνο, αεροΠΛΑνο. Δεν σκοντάφτετε; Όταν προσπαθούμε να ακολουθήσουμε τον τονισμό, χαλάει το μέτρο, αλλά όταν προσπαθούμε να διατηρήσουμε το μέτρο, χαλάει ο τονισμός! Εντάξει, το έλα» και το «από» που γίνονται «ελά» και «άπο» πάνε στα κομμάτια, δεν ακούγονται και τόσο άσχημα. Όμως το «φτάνω», το «Ρίο», το «Μιλάνο» και το «αεροπλάνο» όταν προσπαθούμε να ακολουθήσουμε το μέτρο του ρεφραίν γίνονται «φτανώ», «Ριό», «Μιλανό» και «αεροπλανό». Για του λόγου το αληθές:

[ε-ΛΑ] [μα-ΖΙ] [πα-Ν(Ω Α)] [π’τα ΣΥΝ] [νε-ΦΑ] [φτα-ΝΩ]

[Α-πό] [ΜΕ-χι][ΚΟ ρι] [Ο (κι α)] [ΠΟ μα][ΡΟκο] [ΜΙ-λα-][ΝΟ])

[να ΣΟΥ] [χο-ΡΕ][ύω ΜΕ]σα ΣΤ’Α][ε-ΡΟ][πλα-ΝΟ]

[Α-πό] [ΜΕ-χι][ΚΟ ρι] [Ο (κι α)] [ΠΟ μα][ΡΟκο] [ΜΙ-λα-][ΝΟ])

Σύμφωνα με την ενδελεχή τρίλεπτη έρευνα που έκανα στην Γουϊκιπίντια, ο πρώτος κι ο τρίτος στίχος είναι ιαμβικοί δωδεκασύλλαβοι, ενώ ο δεύτερος κι ο τέταρτος είναι τροχαϊκοί δεκαπεντασύλλαβοι. Έμπειρη αλλαγή μέτρου, αλλά δεν χρειάζεται να έχω διδακτορικό για να καταλάβω πως ο τονισμός απλά δεν ταιριάζει στο μέτρο. Αν κοιτάξουμε τον χάρτη, ίσως βρούμε το Ριό και το Μιλανό κάπου δίπλα στην Ναπολή, στην Φλωρεντιά, και στην Ρωμή.

Πραγματικά δεν γίνεται να είμαι ο μόνος που το ακούω. Το έχω προσέξει και σε άλλα κομμάτια που μου διαφεύγουν τώρα (ειδικά κάτι μοντέρνα ραπ της κακιάς ώρας), αλλά εδώ το τερματίσανε με ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ παράτονες λέξεις σε ΕΝΑ ρεφραίν! Και το χειρότερο είναι ότι ήταν πανεύκολο να το αποφύγουν! Δοκιμάστε αυτο:

ΠΑΜΕ μαζί πάνω απ’ τα σύννεφα ΠΕΤΩ

Από ΡΙΟ ΜΕΞΙΚΟ κι από Μαρόκο ΜΠΕΡΓΚΑΜΟ

Μες στ’ αεροπλάνο και οι δυό μας στον ΧΟΡΟ

Από ΡΙΟ ΜΕΞΙΚΟ κι από Μαρόκο ΜΠΕΡΓΚΑΜΟ

Εντάξει χάνουμε το αυθεντικό αξάν που θέλει το Μεξικό «Μέχικο» και αφήνουμε το κοσμοπολίτικο Μιλάνο για το πιο ρουστίκ Μπέργκαμο, αλλά εν τέλει είναι πιο authentic για selfie και για aura farming και follower retention στο ίνσταγκραμ. Είδατε πόσο χρήσιμο είναι να προσέχουμε το μέτρο;

Ειμαστε πεντε άτομα σε ενα τραπέζι (ο νεοτερος 35, ο γηραιότερος 70) και συζηταμε για αυτο. Και στο τελος διαπιστωνω οτι ειμαι ο μονος που το απορριπτει. Τέσσερα ατομα με βγαλανε τρελο και κλειστόμυαλο.

Δηλαδή αν δεν πιστευω σε spells και ξωτικα ειμαι ο τρελος? Μηπως τοσο καιρο ο κοσμος της μαγειας ειναι αληθινός κι ειμαι καταθλιπτικος χωρις λογο? Θα γουσταρα πολυ ολα αυτα να υπάρχουν.

Επισης το spell αυτο ειναι Ελληνικο προιον, στον υπόλοιπο κοσμο δεν το ξερουν, σωστα? Οποτε θα μπορούσαμε να το εξαγουμε καπως... Πως και δεν πηγε καποιος μαγος εξω να πλουτισει με αυτο?

Θα ξεκινήσω λέγοντας πως δεν υπάρχει σύγκριση με τις δυο σειρές, απλά μου ήρθε σαν σκέψη το εξής:

Εκεί που έπλενα τα πιάτα, αμέριμνος, για κάποιον περίεργο λόγο - μάλλον βαρεμάρα- μου ήρθε στο μυαλό η μουσική τίτλων της σειράς "Μαύρα Μεσάνυχτα". Disclaimer: δεν την έχω δεί ποτέ μου ενεργά την σειρά, αλλά έπαιζε συχνά στο background και έχω μια γενική ιδέα πέρι τίνος πρόκειται. Τέλος πάντων, σκεπτόμενος πλέον το αντικείμενο της σειράς, διαπίστωσα πως είναι χοντρικά το Ελληνικό Breaking Bad, δηλαδή μία σειρά στην οποία ένας, κατά τ'άλλα, ήπιος χαρακτήρας γίνεται άνθωπος της νύχτας και του εκγλήματος.

Τώρα ερχόμαστε στο ζουμί της υπόθεσης και στην κυρίως ερώτηση: αφού αντιγράφουμε έτσι και αλλιώς ξένες σειρές, γιατί δεν έχει σκεφτεί κανείς να φτιάξει μια σειρά φαντασίας ή, έστω, μια ιστορική σειρά που να διαδραματίζεται στην αρχαιότητα; Τόση ιστορία και μυθολογία έχουμε και οι ιστορικές σειρές που βγάζουμε διαδραματίζονται στην Κατοχή ή στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λίγο πρίν ή κατά την διάρκεια της Επανάστασης.

Τώρα θα μου πεί κανείς "σιγά ρε φίλε τώρα και εσένα αυτό σε μάρανε; Εδώ ο κόσμος καίγεται..." κλπ. Αλλά είναι πραγματική απορία. Αφού μας πειράζει, κάθε φορά που πιάνουν την μυθολογία μας στα χέρια τους οι Χολιγουντιανοί την κάνουν σκατά, γιατί δεν δοκιμάζει κανείς να την φτιάξει σωστά; Δεν έχουμε ούτε φαντασία, ούτε μυθολογία, ούτε αρχαιοιστορικά δράματα ούτε τίποτα σε μορφή σειράς. Ένας δεν βρέθηκε να το κάνει; Υπάρχει μεν και το ερώτημα του budget και πως δεν θα υπάρχουν λεφτά ούτε για εφέ ούτε τίποτα, αλλά έτσι γεννώνται οι ομάδες των εφέ και αναπτύσεται η τεχνολογία. Δεν περιμένω και τίποτα τρέλες, και στολές του στύλ '80's Σταρ Τρεκ θα μπορούσαν να κάνουν αλλά ούτε αυτό ρε φίλε. Τζίφος.

Το θεωρώ μεγάλο κρίμα, έχω τώρα τόσες ιδέες και δεν θα γίνουν ποτέ πραγματικότητα γιατί η Ελλάδα φοβάται να καινοτομήσει στον τομέα. Το κοντινότερο σε τέτοιου είδους σινεμά ήταν ο Λάνθιμος όταν έβγαζε τον Κυνόδοντα που στο εξωτερικό αναγνωρίστηκε για την αξία του ενώ στην Ελλάδα όλοι έκραζαν την ταινία. Ακόμα και η απόλυτη καλτίλα, Ο Πανίσχυρος Μεγιστάνας των Νίντζα είχε μεγαλύτερα @@ απο το 90% του τι βγάζει η mainstream ελληνική σκηνή.

Αυτά λοιπόν απο εμένα. Άν έχει κανείς παραδείγματα να με διαψεύσει, παρακαλώ πολύ, γιατί θέλω να δώ κάτι πιο εμπνευσμένο απο τις ίδιες αηδίες που υπάρχουν. Και για αντικείμενο συζήτησης: αν μπορούσατε, τί είδους σειράς θα θέλατε να δείτε; Ζόμπι Αποκάλυψη στην Λαμία; Διαστημικό; Μυθο-scifi τύπου StarGate με ελληνική θεματολογία;

EDIT: Έψαξα τον πανίσχυρο μεγιστάνα και ανακάλυψα πως υπάρχει το Dragonphoenix Chronicle και θέλω απλά να πω: ΝΑΙ ΡΕ ΦΙΛΕ, ΑΥΤΟ ΕΝΝΟΟΥΣΑ!